De Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving richt zich op de leefomgeving in de breedste zin van het woord. Een onderwerp waar je hierbij misschien niet meteen aan zou denken is ‘ontmoeten’. De inrichting van de leefomgeving kan ontmoetingen tussen bewoners stimuleren of juist ontmoedigen.
De leefomgeving is van groot belang voor gezondheid en welzijn. Het College van Rijksadviseurs en de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving pleiten in het advies ‘Ruimte maken voor ontmoeting’ (september 2022) voor een herwaardering van de buurt als gezonde en sociale leefomgeving. Ruimtelijke condities kunnen de sociale samenhang in een buurt bevorderen. De ingrijpende ruimtelijke veranderingen op het gebied van wonen, mobiliteit en klimaat kunnen als hefbomen dienen om er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Die kans mag niet worden gemist, maar dat gaat niet vanzelf.
Adviesrapport 'Ruimte maken voor ontmoeting': "Corona heeft ons erop gewezen dat we sociale wezens zijn. Betekenisvolle sociale contacten zijn belangrijk voor ons aller welzijn en gezondheid, en ze zorgen voor leefbare en veerkrachtige buurten en wijken. Met verschillende transities op komst, die allemaal op hun manier iets zullen vragen van onze fysieke én sociale infrastructuur, is het momentum daar. Door te investeren in ruimte voor ontmoeting en de burger daar een prominente rol in te geven, minimaliseren we het sociaal ontwrichtende gevaar van die transities.
Daarbovenop groeit het besef dat de zorg tegen de grenzen van de houdbaarheid oploopt. Meer aandacht voor sociale determinanten van gezondheid is dan een vorm van collectieve preventie. Deze determinanten kennen hun meest concrete uitwerking in onze directe leefomgeving. Het aanpakken ervan vraagt daarom iets van alle partijen. Het vraagt van systeempartijen om ruimte te creëren voor ontmoeting, van uitvoeringspartijen om die ontmoeting letterlijk ruimte te bieden, en van burgers en professionals om die ruimtes in te vullen en te benutten voor ontmoeting. Want gezond of ongezond word je nooit alleen."
Download het advies ‘Ruimte maken voor ontmoeting’ en verdiep je in de concrete adviezen aan het rijk, gemeenten en organisaties.
Eerder verscheen over dit adviestraject al dit lezenswaardige artikel in het interessante themanummer over Sociaaleconomische Gezondheidsverschillen van TSG (april 2022, tot stand gekomen op initiatief van onder meer onze collega-Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg).
Binnen onze eigen Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving wordt nog weinig onderzoek gedaan naar dit onderwerp. We zouden jouw voorstel hierover graag financieren! Neem contact met ons op om hierover verder te praten. Of pitch je idee dit voorjaar op onze projectenbrainstorm. Hou daarvoor onze website in de gaten, meer informatie volgt begin 2023.
November 2022