De Gaarden: een nieuwe richting in gezonde stedelijke ontwikkeling

In De Gaarden in Den Haag wordt gewerkt aan een grootschalige herstructurering met oog op de lange termijn. Omdat de bewoners nu al behoefte hadden aan een gezonde leefomgeving is in dit ZonMw-project placetesting ingezet. Deze inclusieve aanpak bracht bewoners en professionals samen. In korte tijd leidde dit tot meer betrokkenheid en zichtbare verbeteringen in de wijk.

Doel: ontwikkeling van een aanpak

Een gezonde leefomgeving vraagt om meer dan alleen goede woningen. Denk aan een veilige openbare ruimte, mogelijkheden voor spel en beweging, aantrekkelijk groen en plekken om elkaar te ontmoeten. In dit project zijn routes en plekken opnieuw ingericht, zodat ze beter aansluiten bij de behoeften van gebruikers. Dit gebeurde in samenwerking met gebruikers van de buitenruimte, volgens de principes van positieve gezondheid.

Het project had als doel ervaring op te doen met een werkwijze waarin stedelijke ontwikkeling en volksgezondheid elkaar versterken. De aanpak was gericht op de wensen en voorkeuren van de gemeenschap. Buurtbewoners en lokale professionals speelden een actieve rol: van het signaleren van kansen tot aan de uitvoering en evaluatie. Naast fysieke aanpassingen is ook gekeken naar hoe plekken en routes beter benut kunnen worden.

Fotograaf: Jeffrey Grouwstra, Kijklab

Fotograaf: Jeffrey Grouwstra, Kijklab

Placetesting

Placetesting is het doen van tijdelijke ingrepen om deze te testen bij de gebruikers. Door placetesting worden de behoeften van bewoners en lokale professionals in een vroeg stadium achterhaald en wordt er actief met hen samengewerkt. Dit zorgt voor meer betrokkenheid van bewoners waardoor hun perspectieven direct meegenomen kunnen worden in de inrichting van de buitenruimte.

 

Werkwijze

Placetesting is een cyclisch proces waar het aantal betrokkenen organisch groeit. De animatie laat zien hoe placetesting werkt en hoe mensen  samenwerken. Wil je weten hoe placetesting wordt ervaren in De Gaarden? Bekijk dan de korte documentaire.

Animatie filmpje:

Short-docu:

Fotograaf: Jeffrey Grouwstra, Kijklab

Verbonden wijk

Een jaar lang werd er gewerkt en geëxperimenteerd in De Gaarden. Zo ontstond een visie voor een gezonde wijk. De wijk werd een netwerk van toegankelijke, aantrekkelijke en verbonden plekken. Er kwamen een tijdelijke brug, nieuwe zitplekken, zebrapaden, groen en speelplekken. De visie werd zichtbaar tijdens ‘de Grote Gaarden Speelsafari’. Meer dan twintig organisaties werkten samen. Het resultaat? Een wijkvisie die niet alleen op papier staat, maar ook voelbaar en zichtbaar is in de buurt.

De geleerde lessen

aanpassingen maken het makkelijk om samen te werken. Ze verbinden het sociale en fysieke domein. Dit stimuleert co-creatie en maakt het mogelijk om samen te leren wat werkt in de leefomgeving.

Wil je aan de slag met placetesting? Zorg dan voor iemand in de wijk die het proces begeleidt. Start met zichtbare interventies die uitnodigen tot co-creatie. Verbind fysieke en sociale domeinen op buurtniveau en creëer ruimte om te leren en experimenteren. Laat tijd, budget en regels niet leidend zijn— begin klein, communiceer helder en benut de kracht van tijdelijke interventies om draagvlak en kansen te vergroten

Samenwerkingspartners

Het project werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met verschillende partners: GGD Haaglanden, gemeente Den Haag, Haag Wonen, Staedion en partners in de wijk. De belangrijkste partners in dit proces waren de inwoners van de wijk De Gaarden zelf.

Het project was onderdeel van het uitvoeringsprogramma van het Nationaal Programma Zuidwest (NPZW). Daarnaast ondersteunt door Provincie Zuid-Holland, Haagse Onderwijsinstellingen, Academische Werkplaats Lumens en Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving.

Meer informatie

Bekijk de animatie en mini-docu op deze projectpagina. Wil je het fotoverslag met belangrijke tussentijdse resultaten lezen? Bekijk het hier. De hand-out met conclusies en aanbevelingen verschijnt later als download op deze pagina.

 

Afgerond: Juli 2025

Dit project werd mede mogelijk gemaakt door ZonMw, programma Gezonde Leefomgeving Integrale Aanpak.

Dit project was een samenwerking van GGD Haaglanden, Gemeente Den Haag en woningcorporaties Haag Wonen en Staedion, Nationaal Programma Zuidwest en Provincie Zuid-Holland.