Desktopstudie: Ervaring, gedrag en beleid bij ongezond binnenmilieu door energiearmoede

Met het stijgen van de energieprijzen is energiearmoede een steeds urgenter en wijd verspreider probleem. Met name huurders hebben vaker te maken met energiearmoede. Deze desktopstudie gaat na hoe huurders dit ervaren en hoe zij hier mee omgaan. Ook wordt verkend welke maatregelen, beleid en openstaande vraagstukken gemeente(n) en woningcorporatie(s) hebben op dit gebied.

Uit de CBS Energiearmoede monitor blijkt dat er enorme verschillen zitten in het percentage huishoudens met energiearmoede tussen wijken, buurten en woningsoorten. In de beoogde onderzoeksregio (West-Brabant) loopt het percentage energiearmoede in sommige buurten onder huurders van woningcorporaties op tot wel 60%. De meest kwetsbare inwoners zijn meestal inwoners met een lage opleiding, lagere SES en/of een migratieachtergrond. Juist deze groepen weten niet altijd hun weg te vinden naar de juiste instanties, zoals gemeenten, voor hulp of ondersteuning.

Gezondheidsgevolgen van energie-armoede
Uit onderzoek door TNO (januari 2023) blijkt dat een ongezond binnenmilieu ten gevolge van energiearmoede negatieve gezondheidsgevolgen heeft waaronder verhoogde bloeddruk, mentale problemen en hogere kans op luchtweginfecties. Jongeren uit arme huishoudens waar de verwarming niet of nauwelijks aanstaat blijken verder hogere zorgkosten (met name ziekenhuis en farmaciekosten) te hebben vergeleken met jongeren uit hetzelfde soort huishoudens waar de verwarming wel aanstaat. Mede op basis van dit onderzoek roept TNO op tot meer onderzoek naar de “lived experience” van energiearmoede en de gezondheidsgevolgen.

Het uiteindelijke doel van de onderzoekers is om samen met gemeenten en woningcorporaties te komen tot beter inzicht in hoe een gezonder binnenmilieu voor huurders waarbij energiearmoede speelt te bereiken is.

In deze desktopstudie zullen de onderzoekers nagaan:

• Wat is in de (inter)nationale literatuur bekend over ervaren uitdagingen van bewoners van huurhuizen met een ongezond binnenmilieu ten gevolge van energiearmoede en hoe zij hier mee om gaan? Wat is bekend in de (inter)nationale literatuur over drijfveren en weerstanden van deze bewoners om hier verbeteringen in aan te brengen?
• Welke maatregelen, beleid en openstaande vraagstukken op het gebied van energiearmoede en gezondheid hebben gemeente(n) en woningcorporatie(s) als het gaat om wijken en buurten met een hoge kans op energiearmoede?
• Hoe haalbaar wordt vervolgonderzoek ingeschat door betreffende gemeente(n), woningcorporatie(s) en experts uit de begeleidingscommissie om op basis van de verzamelde informatie de ervaringen en behoeftes van de beoogde onderzoeksgroep op te halen?

De intentie is de desktopstudie te vervolgen met een AWGL-onderzoeksproject.

De  looptijd van dit project is mei-juli 2023

Dit project is een samenwerking van GGD West-Brabant, GGD Noord- en Oost-Gelderland, GGD regio Utrecht, TNO en Erasmus MC.