Hoe milieubelastend is elektrisch wegverkeer?

In Nederland wordt steeds meer elektrisch gereden. Uitstootvrij verkeer is ‘schoon’ aan de uitlaat en ook stiller. Is uitstootvrij verkeer dan ook dé oplossing voor de luchtkwaliteitsproblemen en geluidsproblemen door het wegverkeer in onze steden? 

We onderzochten hoeveel fijn stof elektrisch vervoer nog veroorzaakt door slijtage van banden, remmen en wegdek. En, hoeveel geluid de banden (en niet zozeer de motor) bij een snelheid van 50 km per uur produceren.

Resterende milieubelasting

In dit project is onderzocht wat de resterende milieubelasting voor luchtkwaliteit en geluid is als al het wegverkeer uitstootvrij zou zijn. We hebben dit op twee schaalniveaus onderzocht. Gemeentebreed op basis van gemiddelde achtergrondconcentraties in drie gemeenten (Amsterdam, Eindhoven en Kampen) en lokaal in drukke straten in Amsterdam. Dit zijn de resultaten:

• Volledig uitstootvrij verkeer in Nederland leidt in Amsterdam en Eindhoven gemiddeld tot 40% lagere NO2 achtergrondconcentraties. In een kleinere gemeente als Kampen leidt het tot een 30% lagere NO₂ achtergrondconcentratie.
• Voor fijn stof is de afname kleiner: voor PM2.5 gemiddeld 7-8% en 4-6% voor PM10.
• Gemiddeld is op straatniveau (berekening voor Amsterdamse straten) de geluidbelasting 2.3 dB lager bij uitstootvrij verkeer.

Imke van Moorselaar, GGD Amsterdam: 'Het heeft mij verrast dat de impact van elektrisch verkeer op de geluidniveaus relatief beperkt is. Gemiddeld in Amsterdam daalt de geluidbelasting van 74,8 dB naar 72,5 dB. De WHO adviseert niveaus onder 53 dB voor wegverkeer. Om daar te komen is nog een flinke opgave. Het goede nieuws is dat elektrische auto's echt bijdragen aan het verlagen van fijn stof concentraties in Nederland. Vaak hoor je dat elektrische auto’s juist meer fijn stof zouden uitstoten dan auto’s met een verbrandingsmotor omdat ze zwaarder zijn, waardoor er meer slijtage optreedt van banden en wegdek. Maar de emissies als gevolg van remmen zijn juist sterk verlaagd bij elektrische auto’s. Er komt geen fijn stof uit de uitlaat én er wordt geen nieuw fijn stof gevormd door reacties van gassen uit de uitlaat.'

Minder astma bij kinderen

Het onderzoek laat zien dat uitstootvrij wegverkeer de luchtkwaliteit verbetert en ook tot een verbetering van de geluidsituatie leidt. De verbetering in luchtkwaliteit en geluid is doorgerekend naar winst voor verschillende gezondheidseindpunten. De grootste ‘winst’ zit bij het jaarlijks aantal astmadiagnoses bij kinderen. Het percentage daarvan dat aan luchtverontreiniging is toe te schrijven, zou bij uitstootvrij verkeer teruglopen van 22% naar 14%. Het percentage ernstig geluidgehinderden neemt met enkele procenten af.  

Niet genoeg

Maar de resultaten laten ook zien dat alleen uitstootvrij verkeer niet genoeg is om overal de aangescherpte gezondheidskundige advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie voor luchtkwaliteit en geluid te halen. Daar is meer voor nodig, zoals beleid gericht op minder verkeer en op aanpak van andere bronnen zoals houtstook, mobiele werktuigen, scheepvaart en de industrie. 

Meer informatie

Download het rapport 'Uitstootvrije mobiliteit, Resterende milieubelasting luchtkwaliteit & geluid' of lees het artikel in Tijdschrift Lucht (nummer 3, 2022).
Imke van Moorselaar presenteerde over dit project, download de presentatie of kijk hier terug:

Dit project is een samenwerking van GGD Amsterdam, GGD'en Brabant, GGD Regio Utrecht, Gemeente Eindhoven, Gemeente Amsterdam, RIVM, TNO en Universiteit Utrecht.