Op verschillende locaties waar mensen klagen over houtrook, blijkt de gezondheidskundige advieswaarde voor fijn stof te worden overschreden. Wet- en regelgeving biedt helaas geen duidelijke basis voor maatregelen. Er is onderzocht of fijn stof-metingen kunnen bijdragen voor het maken van een onderscheid tussen acceptabele en niet-acceptabele situaties. Dit blijkt nog niet zo eenvoudig.
We hebben onderzoek gedaan bij tien gezinnen met ernstige klachten over houtrook van hun buren. Uit de metingen bleek dat rook van houtkachels schadelijk kan zijn voor de gezondheid omdat bij acht van de tien gezinnen de hoeveelheid fijn stof periodiek groter was dan de advieswaarde van de World Health Organization. De metingen zijn uitgevoerd van maart tot in juni, de overlast bestaat ook buiten het stookseizoen. Het onderzoek is opgezet om na te gaan of eenvoudige meetapparaten bruikbaar zijn voor het maken van een onderscheid tussen acceptabele en niet-acceptabele situaties. Bij drie van de tien gezinnen was er een significant verband tussen overlast en de hoeveelheid fijn stof (PM2,5). In de meeste gevallen echter niet.
Houtstook en houtrook gaan gepaard met veel emoties, zowel positieve als negatieve. Voor het GGD-onderzoek hebben zich opvallend veel mensen aangemeld met schrijnende verhalen over de overlast. De problematiek beperkt zich niet tot Noord-Nederland. Reacties kwamen ook van buiten het onderzoeksgebied Groningen, Friesland en Drenthe. Overlast van houtrook bestaat uit stankhinder met of zonder gezondheidsklachten zoals irritatie van ogen, neus, keel en luchtpijp met hoesten en benauwdheid. Het aantal locaties met overlast zal toenemen als meer mensen hout gaan stoken. Het is de verantwoordelijkheid van de stoker dat houtrook geen overlast veroorzaakt.
Vervolg
Ons onderzoek zou bij kunnen dragen aan een methode die gemeenten in staat stelt te beoordelen of de situatie wel of niet acceptabel is. Eén van de geteste meetapparaten is mogelijk geschikt om vast te stellen of er een overschrijding van de gezondheidsnorm is. Voor het vaststellen van een overschrijding van de gezondheidsnorm dient de meetmethode echter nader ontwikkeld te worden. Ook is nog onderzoek nodig voor het ontwikkelen van een methode om vast te stellen uit welke schoorsteen het gemeten fijn stof afkomstig is. Daarbij is tevens een duidelijker wettelijk kader nodig om te kunnen handhaven als dit nodig blijkt.
Dit onderzoek is een samenwerking van de GGD Groningen, GGD Drenthe, GGD Friesland en Universiteit van Utrecht.