Sterfte door fijn stof van vuurwerk?

Tijdens de jaarwisseling komt in korte tijd een grote concentratie fijn stof en allerlei andere luchtverontreiniging in de lucht terecht. Er geldt geen grenswaarde voor piekconcentraties. Onze onderzoekers vroegen zich af of er een relatie is tussen blootstelling aan luchtverontreiniging veroorzaakt door vuurwerk tijdens de jaarwisseling en vroegtijdige sterfte?

Het is bekend dat kortdurende (dagelijks) verhoogde fijnstofconcentraties tot extra hartaanvallen, beroertes, exacerbaties van longaandoeningen en oversterfte leiden. Maar voor fijn stof door vuurwerk tijdens de jaarwisseling was dit nog nooit onderzocht. In dit verkennende onderzoek is voor de periode 1995-2012 de relatie tussen blootstelling aan luchtverontreiniging in de nieuwjaarsnacht en sterfte onderzocht. Hierbij is naar verschillende doodsoorzaken gekeken, en is de invloed van bevolkingsdichtheid en leeftijd nagegaan.

Forse stijging

De gemiddelde concentratie fijn stof in Nederland voorafgaand aan de jaarwisseling was in de periode 1995-2012 gemiddeld 29 μg/m³. Gedurende het eerste uur nam dit toe met 275 μg/m³. Over de eerste 6 uren van 1 januari was de toename gemiddeld 110 μg/m³. De stijging van de gemiddelde concentratie fijn stof na de jaarwisseling was in steden groter dan in de rest van Nederland.

Relatie met gezondheid

In het oorspronkelijk onderzoek is één statische methode gebruikt. Hierin was geen stijging in dagelijkse sterfte die samenhing met de fijnstofconcentraties gevonden. In een later toegevoegde statistische methode, omschreven in een publicatie in Scientific Reports (April 2019), is die stijging wel gevonden. Dit wijst erop dat gezondheidsschade kan optreden ten gevolge van fijnstofemissies van het afsteken van vuurwerk. Onze onderzoekers doen daarom de aanbeveling meer onderzoek te doen naar de relatie gezondheid en blootstelling aan fijn stof van vuurwerk.

Meer informatie

Voor de details van de analyses en de resultaten download het rapport, de bijhorende factsheet of lees het artikel in Scientific Reports.

meer actuele informatie lees je in het artikel Vuurwerk, een belangrijke bron van fijn stof uit Tijdschrift Lucht (december 2022)

Dit project is een samenwerking van GGD Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen, Universiteit Utrecht (IRAS) en RIVM.