Begin mei was er veel media-aandacht voor luchtkwaliteit in de buurt van drukke wegen. Een en ander was ingegeven door onderzoeksjournalistiek door Investico. Geïnspireerd door ons AWGL-onderzoek ‘Wegverkeer en gevoelige bestemmingen in relatie tot luchtkwaliteit’ maakten zij kaartjes waarop ze hebben gekeken naar scholen, kinderdagverblijven, verpleeghuizen en sportvelden binnen ‘de afstandszones van de GGD’.
Het bereik van Investico was groot: Trouw, de Groene Amsterdammer en vele regionale media hebben er aandacht aan besteed. Voor diverse artikelen werden onze onderzoeker Saskia van der Zee en verschillende GGD-collega’s geïnterviewd. Ook bij EenVandaag heeft de GGD gereageerd op het onderzoekswerk van Investico, hier zagen wij onze coördinator Marieke Dijkema in een andere rol terug.
GGD Werkgroep Lucht:
Wij zijn blij met de aandacht voor dit onderwerp. Hopelijk komt het in menig gemeenteraad weer aan de orde en overwegen meer gemeenten kwetsbare groepen extra te beschermen. We vragen daarbij graag aandacht voor de veel bredere scope van ons GGD-advies dan in de media naar voren kwam. Naast kinderen zijn ook ouderen, ongeboren baby's en mensen met een luchtwegaandoening, hart-vaatziekte of diabetes extra gevoelig. Dat maakt dat wij ook meer gevoelige bestemmingen hanteren. Vooral wonen is voor ons een belangrijk aandachtspunt.
Luchtkwaliteit en/of afstand
De GGD adviseert allereerst in te zetten op het schoner en gezonder maken van de lucht, dat levert gezondheidswinst op voor iedereen. In de geschreven media was daar vrijwel geen aandacht voor. GGD’en adviseren in aanvulling op gezonde lucht om gevoelige groepen extra te beschermen door afstand te houden van drukke wegen: ‘Hoe verder van de weg, hoe schoner de lucht en dus hoe gezonder’. Meer afstand leidt tot meer gezondheidswinst, de GGD hanteert daarbij minimale afstanden. De in de media gepresenteerde harde afkappunten doen daar weinig recht aan.
Woningen gevoelige bestemming
Overeenkomstig het AWGL-onderzoek ‘Wegverkeer en gevoelige bestemmingen in relatie tot luchtkwaliteit’ (november 2022) hanteert de GGD een bredere definitie van gevoelige groepen (zie illustratie) dan de focus op kinderen in de media. Omdat meer dan de helft van de Nederlandse bevolking tot een of meer gevoelige groepen behoort, zijn woningen misschien wel de belangrijkste gevoelige bestemming. En zoals het AWGL-onderzoek al adviseerde: heb aandacht voor sportvelden maar hanteer de adviesafstanden niet strikt, want zelfs in vieze lucht is sporten belangrijk en gezond.
Gezondheidswinst
De aandacht voor gezondheidsachterstanden in veel van eerdergenoemde artikelen juichen de GGD’en toe: we zetten ons in voor gelijke kansen op gezondheid voor iedereen en zien dat luchtverontreiniging daar echt een beperkende rol in kan spelen. GGD’en vinden het daarom belangrijk dat gemeenten de gezondheidsimpact van luchtverontreiniging goed meenemen in de afweging van maatschappelijke belangen. Het AWGL-onderzoek heeft geholpen om de meest recente wetenschappelijke inzichten weer goed op een rij te hebben en de GGD Richtlijn te updaten.
Verder lezen
- Weten wat GGD’en adviseren? Zij maakten een handig overzicht op één pagina. Gemeenten kunnen contact opnemen met de adviseurs Milieu en Gezondheid van hun eigen GGD voor advies in specifieke situaties.
- Meer over de inzet van GGD’en op het thema luchtkwaliteit en gezondheid en de GGD Richtlijn lees je op ggdghor.nl/thema/luchtverontreiniging.
- In een eerder nieuwsbericht schreven we hoe het AWGL-onderzoek in de GGD-adviesafstanden is geïmplementeerd. Ook de overeenkomsten en verschillen met het advies ‘bescherming hooggevoelige groepen’ van het Schone Lucht Akkoord komen hierin aan bod.