Bronbijdragen luchtverontreiniging op lokaal niveau (GCN-project)

Status
Afgerond
Jaar van uitgave
2020
Contactpersoon
Imke van Moorselaar / Saskia van der Zee, GGD Amsterdam
Lucht
GGD Amsterdam GGD Kennemerland
RIVM Universiteit Utrecht

Downloads

Handreiking GCN Tool (pdf)

Concentratiebijdrage GCN-sectoren per gemeente (exceltool)

Emissies per gemeente (exceltool) 

Wil je weten hoeveel houtstook bijdraagt aan de luchtverontreiniging in jouw gemeente? Of stallen in de veehouderij? Of de luchtvaart? In dit project ontwikkelden wij een methode om data die aan de basis liggen van Grootschalige Concentratiekaarten Nederland (GCN) toepasbaar te maken voor lokaal gebruik.

Update juni 2022: In het kader van het Schone Lucht Akkoord heeft onze samenwerkpartner RIVM dit project doorontwikkeld tot een online-tool. Hierin zijn de resultaten per gemeente direct in te zien. Aandachtspunten bij de interpretatie van deze gegevens vind je in hoofdstuk 2 van onze Handreiking.

Routinematig beschikbaar maken van GCN-gegevens voor lokaal gebruik

Het RIVM stelt jaarlijks GCN-kaarten op die een beeld geven van de concentratie van de belangrijkste componenten van luchtverontreiniging in Nederland op een schaal van 1x1 km. Wanneer deze ook lokaal ontsloten wordt, kan deze informatie worden gebruikt om gemeenten te adviseren bij het opstellen van effectief luchtkwaliteitsbeleid en omgevingsplannen.

In 2018 ontwikkelden we een eerste methode om dit te doen (resultaten op aanvraag beschikbaar). In 2020 is deze methode doorontwikkeld en is een nieuwe handreiking opgesteld. Met onze methode kan de bijdrage aan uitstoot en concentratie van elke bron (GCN-sector) voor iedere gemeente worden berekend en op een kaart gezet met behulp van het gratis programma Q-GIS. Hiervoor heeft het RIVM de data die zijn gebruikt voor het maken van de GCN-kaarten ter beschikking gesteld.

Meer informatie

Lees het artikel in Tijdschrift Lucht (volume 16 nr. 3 (2020)). Of ga zelf aan de slag: De methode en aandachtspunten bij de interpretatie van de gegevens beschrijven we uitgebreid in de Handreiking (zie downloads) die we in dit project ontwikkeld hebben.We hebben verschillende hulpmiddelen (fimpjes en exceltools) ontwikkeld om je hierbij te ondersteunen. Je vindt ze in ons 'zelf aan de slag'-stappenplan onder aan deze pagina. Hier kun je ook de GCN-data van het RIVM downloaden.

Dit project is een samenwerking van GGD Amsterdam, GGD Kennemerland, gemeente Amsterdam, RIVM, universiteit van Utrecht (IRAS), Omgevingsdienst IJmond, DCMR en DHV/Royal Haskoning.

 

Zelf aan de slag

1: In de Handreiking (zie downloads) wordt de methode toegelicht. Met acht uitgewerkte voorbeelden laten we zien hoe je GCN-gegevens kunt toepassen op lokaal niveau.

2: We hebben in twee Exceltools (zie downloads) de rekenmethode voor je uitgewerkt:

  • de exceltool Concentratiebijdrage GCN-sectoren per gemeente
  • de exceltool Emissies per gemeente

3: In YouTube-filmpjes leggen we stap voor stap uit hoe je onze methode gebruikt en de data over de GCN-sectoren met behulp van Q-GIS op de kaart zet: 

De door het RIVM verstrekte in GCN-bestanden (.csv's) waarnaar in de instructiefilmpjes verwezen wordt kun je hier downloaden:
(Let op: sommige browsers (oa. Safari) ondersteunen het downloaden niet automatisch vanaf bovenstaande links, maar tonen direct de gegevens. Klik dan met je rechtermuisknop op de link om het bestand te downloaden.)