Webinar terugkijken: Onderzoek doen met bewoners (uit aandachtswijken)

Op 27 november organiseerden we het webinar Onderzoek doen met bewoners (uit aandachtswijken). Marjolein Stoopendaal en Ike Kroesbergen (GGD West-Brabant) en Hadewych Cliteur (Pharos) deelden praktijkvoorbeelden en handige tips over het doen van inclusief onderzoek.

Praktijkverhaal AWGL-project energiearmoede én een gezond binnenmilieu

Marjolein Stoopendaal presenteerde een actueel afgerond AWGL-project: ‘Op zoek naar verbinding: energiearmoede én een gezond binnenmilieu’. Hierbij nam ze deelnemers mee in de onderzoeksmethode en lichtte ze toe hoe ze samen hebben gewerkt met bewoners in dit onderzoek.

Voor dit project werd contact gezocht met twee bestaande communities waar de doelgroep (mensen in energiearmoede) mee in verbinding staat. Via deze communities konden zij aansluiten bij bestaande bijeenkomsten om in contact te komen met bewoners. Het doel was om op laagdrempelige wijze het gesprek met hen aan te gaan én samen iets te ontwikkelen dat aansluit bij de wensen en behoeften van deze inwoners.  

Aanpak:

• Workshop 1: De focus lag op storytelling en fotomateriaal. Door foto’s te gebruiken werd het gesprek met bewoners op een toegankelijke manier geopend. Tijdens deze sessie werd ook geïnventariseerd of bewoners interesse hadden om vaker mee te denken over dit onderwerp.
• Workshop 2: Tijdens de verdiepingsworkshop werden empathiekaarten (empathy maps) gebruikt en werd besproken welke output bewoners verwachtten van het project. Dit leidde tot concrete producten, zoals een infokaart. Via whatsapp hebben zij vervolgens nog input mee gegeven op het eerste concept. Bij deze workshop waren de Energiefixers van Energiebox aanwezig, zij lichtten toe wat ze voor bewoners kunnen betekenen. De aanwezigen hebben met behulp van de projectgroep allen direct een afspraak ingepland.

De onderzoekers hebben de ervaringen die zij opdeden in het uitvoeren van dit onderzoek met bewoners in een mooi overzicht met praktische tips geplaatst.

Benieuwd naar de uitkomsten van het project? Op de projectpagina vind je de rapportage, infokaart en factsheet met de kernboodschappen die volgen uit het onderzoek.

Pharos: Tips & tricks over inclusief onderzoek

Daarna volgde een gesprek met Hadewych Cliteur van Pharos. Met haar kennis en expertise op het gebied van inclusief onderzoek doen, vulde zij aan met relevante tips en tricks. Een aantal belangrijke tips en tricks die aan bod zijn gekomen:

• Let op taalgebruik: Kijk voorafgaande aan je onderzoek ook eens kritisch naar eigen taal gebruik. Termen als ‘kwetsbare mensen’ of ‘moeilijk bereikbare doelgroepen’ hebben uitsluitende normering. Kies bewust je woorden.
• Werk samen met sleutelpersonen: Bedenk wie het beste contact kan leggen met bewoners. Soms is een onderzoeker zelf geschikt, soms een sleutelpersoon.
• Kies een vertrouwde locatie en sluit aan bij bestaande initiatieven: : Organiseer onderzoek op plekken waar bewoners al samenkomen, in plaats van nieuwe bijeenkomsten op onbekende locaties.
• Gebruik de terugvraagmethode: Af en toe toetsen (door om een samenvatting te vragen) of iedereen nog over hetzelfde praat, of iedereen hetzelfde verstaat bij bepaalde woorden en begrijpt waar het over gaat.
• Neem opmerkingen mee: zorg dat gegeven input wordt meegenomen.de belangrijkste punten worden meegenomen.
• Social media: Veel bewoners zijn actief op sociale media. Je zou dit kanaal ook als mogelijk communicatiemiddel kunnen gebruiken, om met mensen in contact te komen.
• Wees praktisch: Stem adviezen af op de doelgroep. Bijvoorbeeld: schimmelwerende producten kunnen te duur zijn; alternatieven zoals soda zijn beter haalbaar.
• Let op je houding en attitude: Ga niet boven mensen staan, maar stel je gelijkwaardig op aan diegenen waar je je onderzoek mee uitvoert. Denk dan ook aan terugkoppeling resultaten, gelijkwaardige beloning etc.
• Ontwikkel je onderzoeksmethodiek gezamenlijk: Bepaal als onderzoeker niet alleen of achter je bureau, wat en hoe je onderzoek eruit ziet, maar werk samen met inwoners bij het ontwikkelen en opstellen. Met andere woorden, zie inwoners niet alleen als participanten maar als ‘’mede onderzoeker’’.

Ben je op zoek naar meer tips? Bekijk dan de veelgestelde vragen (FAQ) en de tips, op de website van Pharos en ga goed voorbereid aan de slag.

Interessante literatuur

• The Art of Co-Design (Kerr, Cheers & Gallegos, 2023)
• Artikel over co-creatie met migranten en laaggeletterden
• Algemene informatie over samenwerken met de mensen om wie het gaat (Pharos)
• E-learning samenwerken met de mensen om wie het gaat (Pharos)
• Tips vanuit het AWGL-project Op zoek naar verbinding: energiearmoede én gezond binnenmilieu voor het doen van onderzoek met bewoners
• Het AWGL project Voeding, Gezin & Buurt uit 2023 deed ook onderzoek met de doelgroep. Zij stelden hun volledige veldwerkgids beschikbaar.

Kijk hier het webinar terug

Januari 2025